Tegenwoordig produceren de meeste grote merken motoren met vermogens tot over de 200 pk. Deze machines mogen legaal de openbare weg op, bestuurd door iedere waaghals met de juiste papieren. Toch is de tendens onder de consument bij de aankoop van een nieuwe motor juist om niet meer per se voor méér vermogen en een grotere cilinderinhoud te gaan. Want hoeveel vermogen heb je nou echt nodig om die kick van het motorrijden te krijgen?

Daarbij; hoeveel van die vele pk’s kun je nu eigenlijk echt gebruiken op de openbare weg en hoe vertalen deze cijfers zich naar de prestaties van de motor? We nemen een duik in deze kwestie en nodigen je uit om je onder te dompelen in de wereld van paardenkrachten en Newtonmeters.

Met gemak

De kwestie kwam bij mij de afgelopen weken weer fris onder de aandacht, omdat ik net mijn Honda VFR 800 fi uit 1998 (V4, 109 pk, 82 Nm, 229 kg) had verruild voor een woest aantrekkelijk topmodel: de Yamaha Fazer FZ1S uit 2007 (vier-in-lijn, 150 pk, 109 Nm, 219 kg). Nou was de Honda al bepaald geen slome duikelaar: ik reed graag sportief op deze fiets, maar gebruikte zelden het volledige vermogen van deze motor.

De vermogensafgifte van de V4 is behoorlijk lineair en deze configuratie beschikt over fijn koppel in het middengebied. Nu rijd ik langs dezelfde dijkweggetjes met mijn nieuwe Fazer. Het frappante is dat ik daarmee veel meer power gebruik dan ik ooit van de VFR gevraagd heb, ondanks dat ik die op de Honda wel ter beschikking had. Een beetje als een bakfietsmoeder (of -vader) die net overgestapt is naar elektrisch; die rijden ook ineens overal veel harder. Op de Yamaha is het zo makkelijk – en toegegeven, vanwege de dikke uitlaatsound ook erg aantrekkelijk – om het gas even open te draaien na een bocht.

Fight the power

Waar ik met de VFR van 60 naar 85 ging, ga ik met de Fazer van 60 naar 110 – en dan houd ik me nog in. De echte power zit boven de 5000 toeren. Maar dit is nauwelijks een seconde mogelijk vóór de maximale snelheid op de snelweg bereikt is. Boven de 8000 toeren per minuut ontstaan er g-krachten die niet zouden misstaan in een training voor F16-piloten. En de motor trekt door tot 12000… Ik wil het maar even gezegd hebben.

Dit alles om aan te geven: macht corrumpeert. Misschien is dit meer power dan we aankunnen. Als je al een greintje boevigheid in je donder hebt zal een krachtige, wendbare motor je met het grootste gemak veranderen in een hooligan. Wil je je op de openbare weg een beetje aan de regels houden, dan is er voor ons stervelingen op een ‘literbike’ een ijzeren discipline nodig. Van een niveau waar Shaolinmonniken nog een puntje aan kunnen zuigen. En dit is dan ook precies de reden dat rijders op krachtigere motoren eerder in de problemen komen.

Wat is genoeg?

Wat heb je nu echt aan vermogen nodig, vroegen we ons eerder al af. Welnu, eigenlijk is deze vraag er één die wij motorrijders liever overslaan. Vooral voor degenen met een sterk geweten wijkt het antwoord namelijk nogal af van wat we zouden willen. Namelijk dat je met een 300cc motor met 50 pk ook binnen no time de maximaal toegestane snelheid rijdt, waarbij je negentig procent van het andere verkeer in een bescheiden rookwolkje achter je laat als het gaat om acceleratie.

Uiteraard zijn deze maatstaven ook zeker niet de enige doorslaggevende factor als het gaat om de keuze van een bepaalde motor. Bij de powerbikes gaat het ook om die maniakale grijns, die bij elke ‘twist of the wrist’ niet valt te onderdrukken. Het gevoel van de volledige controle hebben over zo’n beest.

In andere gevallen is groter vermogen ook echt functioneel. Als je een zwaardere motor hebt bijvoorbeeld of op een rustige, stabiele wijze langere afstanden op hoge snelheid wilt rijden. Of misschien wil je de mogelijkheid om met je straatmotor af en toe ook het circuit op te kunnen om daar competitieve rondetijden neer te zetten. Dan zijn dergelijke vermogens ‘gerechtvaardigd’. Het ironische is dat in de bochtige gedeeltes een 1000cc het vaak aflegt tegen een 600cc en dat stabiliteit op de snelweg veel meer te maken heeft met de geometrie, dan met cilinderinhoud en gewicht van de motor.

Lees ook: De charme van cilinders. Wat kies jij?

Cijfers

Pk’s zijn over het algemeen vooral bovenin het toerental beschikbaar (afhankelijk van de configuratie van het motorblok) en koppel is verantwoordelijk voor de trekkracht van de motor. Bij een eencilinder, V-twin of twee-in-lijn zal je dit koppel veelal onderin en in het middengebied vinden. De V4 en de drie-in-lijn dichten het gat tussen twee- en vier-in-lijn en zijn vooral krachtig in het middengebied. Dan hebben we nog de vier-in-lijnmotoren die over het algemeen vooral bovenin het toerengebied hun talenten laten schitteren. En vergeet niet de elektrische machines die een ongelofelijk hoog koppel bieden.

Wat de ideale hoeveelheid power voor op de weg is, blijft subjectief. Als je het aan mij vraagt is alles beneden de 70 pk aan de lage kant en alles boven de 150 eigenlijk te veel voor op de weg. Uiteraard staat dit nog in verband met het gewicht van de motor en de specifieke vermogensafgifte karakteristieken die per motor verschillen, waardoor deze getallen zeker niet absoluut zijn. Sowieso is dit slechts een mening – mijn mening – en we horen dan ook graag die van jou. Voel je vrij om een reactie te plaatsen onderaan dit artikel!

De kracht van de illusie (en vice versa)

De onvrijwillige bijdrage aan de vaderlandse economie middels het CJIB en de risicofactor ligt ongetwijfeld hoger bij de sportieve berijder van de krachtigere motoren. Deze motorrijders krijgen daar dan ook veel rijgenot voor terug, maar niet per se meer dan de berijders van motoren met ‘normale’ vermogens. Gratis tip: 100 km per uur rijden op een middenklasse naked voelt intenser en zelfs sneller dan 140 rijden op een zware toermachine met een hoge voorruit. Het beleven van snelheid – en ook het beleven van kracht – is dus heel subjectief en relatief. Het hangt ook nog eens heel erg af van wat je gewend bent. Ik weet zeker dat je op een motor met 75 tot 100 pk net zo spectaculair kunt rijden en net zoveel plezier kunt beleven als op een krachtpatser van 150 pk of hoger.

Sterker nog: ik denk dat ‘gematigd’ vermogen leuker is; je kunt immers echt uit de motor halen wat erin zit. Op de openbare weg gaat dat simpelweg niet op motoren met 150 pk. Ikzelf ben helaas met het powervirus besmet en heb het gevoel dat ik niet meer terug kan. Hopelijk word ik ooit volwassen en kom ik weer tot inzicht. Tot die tijd zal je mij regelmatig maniakaal zien grijnzen achter mijn vizier.