Oranje boven! Hoe KTM zich ontwikkelde tot Europa’s grootste motorfabrikant

Rij door het Oostenrijkse dorpje Mattighofen en het is niet zo moeilijk om te ontdekken dat hier KTM is ontstaan. Zo’n veertig kilometer ten noorden van Salzburg vind je op meerdere gevels een oranje logo prijken.

In het centrum van het dorpje is er eveneens geen ontkomen aan, door een gloednieuw en zeer opvallend gebouw. Sinds 2019 is het hart van Mattighofen namelijk gevuld met de indrukwekkende KTM Motohall. Op deze locatie ontdek je hoe de wereld van het Oostenrijkse motormerk ontstond en alsmaar groeit.

Tegenover de Motohall ligt een smal straatje met de naam Mühlweg. Er valt anno nu niets bijzonders te zien, maar dat was in de jaren dertig en veertig wel anders. Op deze plek runde Hans Trunkenpolz in die tijd namelijk een smederij en gieterij en repareerde voornamelijk vrachtwagens. Dat gebeurde ook tijdens de tweede wereldoorlog, maar naderhand viel er eigenlijk niets meer op te bouwen. Zoals wel vaker moest er een andere richting gekozen worden en dus belandt Trunkenpolz in de motorfietsen. Hij ontwikkelt de R100 en in 1953 is het moment daar. Met drie exemplaren gaat hij naar de Internationale lentebeurs in Wenen en weet ze alle drie te verkopen. Terwijl de economie in Europa langzaam weer opkrabbelt, weet KTM steeds meer mensen te overtuigen om een gemotoriseerde tweewieler te kopen. Zeker als investeerder Ernst Kronreif (De K in KTM) instapt, begint de productie goed te lopen. Eind ’53 bestaat het bedrijf al uit twintig medewerkers en rollen er dagelijks zes motoren uit de fabriekshal.

Met slimme modellen weet KTM alsmaar te groeien. Zo zetten ze bijvoorbeeld de Ponny in, een scooter die in de jaren zestig, zeventig én tachtig een perfect vervoersmiddel is voor de moderne vrouw. Een succesvol samenwerkingsverband met John Penton zorgt voor een doorbraak in Amerika. De motorzaak-eigenaar ziet markt in lichte offroad-motoren, maar geen enkel Amerikaans merk wil met Penton in zee. En dus komt hij bij KTM terecht. Zij zien er wel wat in. Penton verpatst in een periode van acht jaar maar liefst 25.000 exemplaren.

Aandacht splitsen

Offroad-motoren vormen sowieso een rode draad binnen KTM, want jarenlang wordt het oranje merk enkel geassocieerd met motorcross en enduro. Als KTM in 1991 een faillissement meemaakt, komt het Oostenrijkse merk in handen van Cross Industries en Bajaj Auto. Onder leiding van Stefan Pierer (eigenaar van Cross Industries) wordt de aandacht gesplitst. Het succes op noppen blijft ongehinderd doorgaan, maar KTM wil meer. Ze willen ook slagen op asfalt en dus wordt een pure straatfiets ontwikkeld. De 620 Duke is het eerste bewijs dat de Oostenrijkers een andere weg inslaan. Er volgen meer modellen en KTM groeit alsmaar door, mede door de verschillende aankopen. Zo worden onder meer het Zweedse Husaberg en het Nederlandse WP in de jaren negentig aangekocht.

Met een stabiele basis in de offroad-wereld bouwt KTM gestaag door aan een groeiende line-up voor straatmotoren. Aangezien motorsport al decennialang diepgeworteld in het DNA van het merk zit, verschijnen er tegelijkertijd ook steeds meer KTM’s in de wegrace. Na het millennium, in 2003 om precies te zijn, maakt het merk haar Grand Prix-debuut in de 125 cc. Hoewel het geen gemakkelijk seizoen blijkt te zijn, wordt wel al gelijk in het eerste jaar een podiumplaats behaald. Twee jaar later betreden ze ook de 250 cc.

Grootste Europese motorfabrikant

Steeds meer motorrijders weten KTM ook op de weg te vinden, deels een logisch gevolg door uitbreiding van het modellengamma. De teller staat momenteel op zestien verschillende types, van een RC125 (sport) tot een 1290 Super Adventure R (allroad). In combinatie met flink wat cross- en enduromotoren is KTM momenteel zelfs de grootste Europese motorfabrikant. In 2019 verkochten ze maar liefst 280.099 (!) motorfietsen. En het lijkt erop dat Stefan Pierers honger nog niet gestild is, want hij blijft maar aankopen doen. Zo is Husqvarna inmiddels alweer enkele jaren in het bezit van zijn bedrijf en kocht hij onlangs ook nog GasGas, een merk dat zich voornamelijk bezighoudt met het bouwen van trialmotoren.

Inmiddels heeft Pierer dus drie verschillende motormerken om zich mondiaal te kunnen profileren, al is KTM veruit de belangrijkste pion voor de Oostenrijkse ondernemer. En dat zal waarschijnlijk ook zo blijven, gezien de inspanningen die hij doet om KTM succesvol te houden. Zo stopt Pierer nog altijd het nodige budget in de motorsport, om met goede prestaties het merk zo zichtbaar mogelijk te houden. En dat moet uiteraard leiden tot hogere verkoopcijfers, zodat de motorwereld langzaam oranje kleurt. Pierer is al een aardig eindje op weg.