Motorrijders.nl

  • Instagram
  • Facebook
  • E-mail
  • Youtube

Powered by KNMV

Zoeken
Zoeken
  • Motorrijden
    • Motorrijles
    • Motor kopen
    • Motorkleding
    • (Zelf)verzekerd op weg
  • Mijn motor
    • Techniek
    • Zelfbouw
  • Routes
  • Reizen
    • Reisverhalen
    • Reisgebieden
    • Voorbereid op reis
    • Motorhotels
  • Stories
    • Mens achter de motor
    • Pitstop
    • Motormuis
  • Video’s
    • De Ambachtsman
    • Rij-tips
    • Onderhoud
Skip to content

Pitstop

5 mei 2020 4 min ... 2 Reacties

Op deze motoren werden we 75 jaar geleden bevrijd

Door Frank Andringa

...
TwitterFacebookE-mail

De Harley Davidson WLA Liberator, het is een icoon. Na de bevrijding van Nederland bleven er duizenden achter. Tegenwoordig, 75 jaar later, zie je er nog steeds af en toe een rijden. Onverwoestbaar. Maar onze bevrijders reden op meer motoren. Een eerbetoon aan de koerier op twee (en soms drie) wielen.

Want dat was het vooral, een koerier en een verkenner. Waar de Nazi’s hun motoren ook inzetten tijdens gevechten, zetten geallieerden de tweewielers vooral inbij het het begeleiden van colonnes en het overbrengen van inlichtingen. Dankzij de snelheid en betrouwbaarheid van de motorfiets worden levens gered.

Harley Davidson Liberator

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt, zijn de gevolgen van de Grote Depressie (1929-1939) nog goed voelbaar. In de Verenigde Staten is Harley Davidson een van de weinige motormerken dat weet te overleven. Als de Verenigde Staten eind 1941 ook betrokken raken bij de oorlog, krijgt het merk een belangrijke rol in de oorlogsindustrie.

Maar liefst 90.000 exemplaren van de Liberator rollen vanaf 1942 uit de fabrieken van Harley Davidson. De 740cc zijklepmotor is ongelofelijk betrouwbaar. Het Amerikaanse leger rijdt de WLA, het Canadese leger krijgt zijn eigen model, de WLC. Daarnaast worden er duizenden exemplaren verscheept naar de Sovjet Unie, waar de motorfiets door het Rode Leger aan het Oostfront wordt ingezet.

In Europa krijgt het model een haast mythische status. Overal waar het Amerikaanse en Canadese leger dorpen en steden bevrijdt, doemt als eerste een gewapende verkenner op op een Liberator.

Als Nederland als een van de laatste land in Europa wordt bevrijd, keren bevrijdingstroepen terug naar huis. De Harley Davidson Liberators blijven achter. In de jaren daarna maken de gelukkige bezitters van een Liberator hier dankbaar gebruik van.

De Liberator heeft volgens het leger een mankement, hij heeft geen asaandrijving zoals de Duitse BMW’s. Harley ontwikkelt daarop de XA en bouwt er duizend van. Maar het model wordt achterhaald door de Jeep als voertuig voor algemeen gebruik.

Naast de Liberator en de XA bouwt Harly nog enkele modellen. Zo krijgt het leger enkele honderden UA’s, die afgeleid zijn van de HArley Davidson U uit de jaren dertig. Het legermodel krijgt onder meer een holster voor een Thomson machinepistool. Ruim 1.600 worden ervan verscheept naar Zuid-Afrika. Daarnaast worden enkele motoren gebouwd van het model ELA.

 

Harley Davidson Liberator

Indian 841

Een ander Amerikaanse motormerk dat de Grote Depressie overleefd is Indian. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog levert het merk motoren aan de Fransen en vanaf 1941 gaat het bouwen voor het Amerikaanse leger. Hiervoor wordt de Indian 841 ontworpen. Net als de Harley XA is het model sterk afgeleid van de BMW R71 en ook hier kiest het leger uiteindelijk voor de Jeep.

Norton

Norton 16H

Waar de Amerikanen op Harley’s rijden tijdens de oorlog, hebben de Britten de Norton. Het merk levert tijdens de oorlog 100.000 motoren van de Norton 16H aan het Britse leger en aan Commonwealth strijdkrachten zoals Australië, Nieuw-Zeeland, India en het Canadese leger.

Daarnaast ontwerpt Norton de WD Big Four, een zijspan met aangedreven zijspanwiel dat kan worden uitgerust met een Brengun. Maar net als de Amerikanen kiezen de Britten voor de Jeep.

BSA M20

Ook de BSA fabrieken draaien overuren in oorlogsjaren. Voor de start van de oorlog wordt BSA M20 door de Britse War Office nog als een bijna mislukking gezien. De cilinder en zuiger slijten te snel. Maar na enkele aanpassingen blijkt de motor betrouwbaar en makkelijk in onderhoud. Als de bevrijding van het Europese vasteland begint, is de machine onmisbaar. In totaal worden er 126.000 exemplaren door het leger gekocht.

BSA

Triumph 3HW

Triumph wil aan het begin van de Tweede Wereldoorlog de 350 cc tweecilinder 3TW gaan produceren voor het Britse leger. Maar de productie is nog amper op stoom gekomen, als Duitse bommenwerpers de fabriek in Coventry op 14 november 1940 plat bombarderen.

Een half jaar later heeft Triumph een nieuwe productielijn opgebouwd. Niet de 3HW rolt hier van de band af, maar de 3HW. Het model is afgekeken van de eencilinder Tiger80, een populair model uit de jaren dertig.

Royal Enfield WD/RE

Het Britse Royal Enfield bouwt verschillende motoren tijdens de Tweede Wereldoorlog voor het Britse leger. Maar het beroemdste is de WD/RE, dat liefkozend de bijnaam Flying Fea krijgt.

In de eerste jaren van de oorlog bouwt Royal Enfield net als Norton, Triumph en BSA zwaardere motoren.  Zo komt er de WD/C 350 cc zijklep, de Royal Enfield WD/D 250 cc zijklep en de Royal Enfield WD/L 570 cc. Maar in 1942 test het leger de WD/RE, een lichtgewicht 125cc. De Britten willen de motor samen met parachutisten achter de Duitse linies laten landen, zodat zij snel kunnen communiceren.

Uiteindelijk landen er slechts enkele per parachute. Het leger kiest ervoor de motoren mee te nemen bij landingen in zweefvliegtuigen. Ook gaan er een aantal mee met de landing in Normandië.

Flying Flea

Matchless WG3/L

Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt en Groot-Brittannië zich in het gevecht mengt, wordt al de Matchless WG3/L ingezet aan het front. Maar de Britten worden onder de voet gelopen en weten ternauwernood te vluchten vanuit Duinkerken naar eigen land. De motoren blijven, in veel gevallen vernietigd, achter.

Om de verliezen te compenseren koopt het Britse leger alle overgebleven Matchless motoren op. Als de Triumph-fabriek in Coventry wordt gebombardeerd eind november, krijgt AMC (waar Matchless onder valt) de opdracht voor de productie van 80.000 motorfietsen. Alle luxe wordt van de militaire motorfietsen afgehaald en de Matchless WG3/L draagt zijn steentje bij aan de bevrijding.

TwitterFacebookE-mail
...
GEEF EEN REACTIE
...
TwitterFacebookE-mail

Reacties

geef een reactie
  1. Rob Essenstam schreef:
    8 mei 2020 om 10:17

    leuk artikel !!. Onze helden op twee wielen van toen. Dit hebben we allemaal nodig gehad om de motoren van nu te hebben.

    Beantwoorden
  2. Niels schreef:
    16 juni 2020 om 22:08

    Leuke toevoeging is dat de Canadezen hun WLA maar niks vonden omdat hij niet echt sterk was in het terrein(lage grond speling). De Engelse fietsen daarentegen waren dat stukken beter!

    Beantwoorden

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Lees ook:

  • Pitstop

Door Mark Meisner

3 maart 2021 3 min

Twaalf compleet nutteloze motoraccessoires

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

28 februari 2021 3 min

Verkooptoppers van Nederland, maar waarom eigenlijk? Deel 3, Kawasaki Z900

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

21 februari 2021 4 min

Verkooptoppers van Nederland, maar waarom eigenlijk? Deel 2, Yamaha MT-07

  • Pitstop

Door Mark Meisner

18 februari 2021 3 min

Hoe trap jij het motorseizoen af?

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

14 februari 2021 5 min

Verkooptoppers van Nederland, maar waarom eigenlijk? Deel 1, BMW R 1250 GS

  • Pitstop

Door Frank Andringa

31 januari 2021 3 min

Husqvarna herontdekt zijn roots

  • Pitstop

Door Tom van Appeldoorn

14 januari 2021 9 min

Blik op oneindig – project ’47 bobber

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

3 januari 2021 4 min

MV Agusta: exclusief en extravagant

  • Pitstop

Door Mark Meisner

31 december 2020 2 min

Het zit erop, 2020 is bijna ten einde

  • Pitstop
motorfiets tuning

Door Mark Meisner

28 december 2020 2 min

Motorfiets tuning – deze opties zijn er!

  • Pitstop

Door Frank Andringa

25 december 2020 3 min

Lego en motoren: Van een zijspan tot de Ducati Panigale V4 R

  • Pitstop

Door Frank Andringa

21 december 2020 4 min

Zadelbouwer Marcel Miller: ‘Custom motoren zijn als kunstvoorwerpen voor mij’

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

14 december 2020 3 min

Hoe Soichiro Honda een enorm imperium opbouwde

  • Zelfbouw

Door Mark Meisner

13 december 2020 1 min

De motoren van Mad Max: Fury Road

  • Pitstop

Door Mark Meisner

12 december 2020 2 min

Motordocumentaires… deel 2

  • Pitstop

Door Mark Meisner

3 december 2020 2 min

Kerst Showroom

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

26 november 2020 4 min

Suzuki – Op zoek naar de ommekeer

  • Pitstop

Door Frank Andringa

20 november 2020 5 min

Mile Pajic – de uitlaatspecialist

  • Pitstop
The longcut across

Door Jarno van Osch

19 november 2020 4 min

9 boekentips voor de motorrijder

  • Stories
Johammer

Door Jarno van Osch

10 november 2020 4 min

Lelijke eendjes

  • Pitstop

Door Frank Andringa

4 november 2020 3 min

De wonderbaarlijke terugkeer van Royal Enfield

  • Pitstop
Foto van de bochten op de Transfăgărășan Highway in Roemenië

Door Jarno van Osch

26 oktober 2020 6 min

De 8 mooiste wegen van Europa

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

21 oktober 2020 3 min

Welkom in het groene kamp

  • Pitstop

Door Frank Andringa

15 oktober 2020 4 min

Triumph laat de geschiedenis herleven

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

1 oktober 2020 3 min

Cagiva: Succes en ondergang door eigen merken

  • Pitstop

Door Leonoor Kinkel

4 september 2020 2 min

Forenzen showroom

  • Pitstop

Door Frank Andringa

20 augustus 2020 4 min

BMW Motorrad: Van overlever tot koploper

  • Pitstop

Door Mark Meisner

29 juli 2020 2 min

Staycation showroom

  • Pitstop
Caterham Brutus 750

Door Jarno van Osch

25 juli 2020 3 min

Bijzondere creaties die nooit op de markt kwamen

  • Pitstop
the_worlds_fastest_indian_2005_blu-ray_pic01

Door Jarno van Osch

18 juli 2020 4 min

De beste motorfilms op een rij

  • Pitstop

Door Mark Meisner

9 juli 2020 1 min

75 jaar bevrijding – de Route

  • Pitstop

Door Jarno van Osch

7 juli 2020 3 min

Oranje boven! Hoe KTM zich ontwikkelde tot Europa’s grootste motorfabrikant.

  • Helden
Wegenwacht

Door Jarno van Osch

6 juli 2020 5 min

Maak werk van motorrijden

  • Pitstop
Passo san Boldo

Door Mark Meisner

17 juni 2020 1 min

Roads to ride

  • Pitstop
Kriega Trail9

Door Mark Meisner

13 juni 2020 3 min

Reis showroom

  • Stories

Door Frank Andringa

9 juni 2020 3 min

Indian Motorcycle: de wederopstanding van een record brekend merk

  • Pitstop

Door Mark Meisner

31 mei 2020 3 min

10 toffe motorgoodies

  • Pitstop
12 o'clock boys

Door Mark Meisner

24 april 2020 2 min

Motordocumentaires om de avond te vullen

  • Pitstop
TT Assen

Door Frank Andringa

23 april 2020 2 min

TT Assen verliest van corona, voor het eerst in 75 jaar gaat race niet door.

  • Pitstop
Norton headquarters

Door Frank Andringa

20 april 2020 2 min

Redding van een illuster merk: Norton in Indiase handen

  • Pitstop
100kmu

Door Mark Meisner

12 maart 2020 2 min

100 op de snelweg: Het is nu aftellen!

  • Pitstop
Manouk

Door Manouk van Ooijen

28 oktober 2019 3 min

Starten met circuit rijden – Motor & kleding

  • Pitstop

Door Mark Meisner

17 september 2019 2 min

The Distinguished Gentleman’s Ride

  • Stories
Honda Cub 125cc

Door Marc te Witt

15 september 2019 4 min

De “Honda Monkey Cub 2019”

  • Pitstop
Malle Mile

Door Mark Meisner

22 juli 2019 3 min

De beste motorbestemmingen in Europa volgens TomTom

  • Pitstop
Hells race

Door Anne van Os

17 mei 2019 2 min

Hellsrace at Dirt Track in Lelystad

  • Pitstop
Circuit rijden

Door Manouk van Ooijen

14 mei 2019 4 min

Starten met circuit rijden – Kijktechniek

  • Pitstop
Hondapark Olmen - Balen - CB500x - CB500 x

Door Marc te Witt

5 april 2019 2 min

Hondapark: ’n dag offroad

  • Pitstop
Versys 1000 SE

Door Mark Meisner

20 februari 2019 4 min

Gereden: Kawasaki Versys 1000 SE

  • Pitstop
Een tourmotard in de Tour de France

Door Jens Holierhoek

6 juli 2018 3 min

Stoere job: tourmotard

  • Pitstop
Deelnemers in actie tijdens de finale van eSports MotoGP in Valencia

Door Jan Meijroos

25 mei 2018 4 min

Virtuele Valentino’s

Motorrijders.nl

Sluit je aan bij onze community!

Elke twee weken de laatste motortips, tricks, acties en mooiste verhalen in de mailbox? Abonneer je op onze nieuwsbrief! Bij het inschrijven op de nieuwsbrief ga je akkoord met ons Privacy- en Cookiebeleid.
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Blijf in contact

  • Instagram
  • Facebook
  • E-mail
  • Youtube

Footer

MEER OVER MOTORRIJDERS.NL – POWERED BY KNMV

#wefueltheride!
Motorrijder en -liefhebber ben je niet alleen als je op de motor zit, maar elk moment van de dag. Motorrijders.nl is het online ‘thuis’ dat de passie van motorrijders voedt met inspiratie en praktische informatie. We zijn het vertrekpunt als je wilt beginnen met motorrijden en het eindpunt als je er zelf niet meer op stapt, maar wel graag op de hoogte blijft.

CONTACTGEGEVENS

Papendallaan 51
6816 VD Arnhem
Info@motorrijders.nl

Heb je een tip voor de redactie? Mail naar redactie@motorrijders.nl

PARTNERS

Met trots werkt Motorrijders.nl samen met een aantal partners. Met een centrale en relevante rol voor alle motorliefhebbers kunnen wij ons bij uitstek vinden in de visie en werkwijze van deze partners.

Sluit je aan bij onze community!

Elke twee weken de laatste motortips, tricks, acties en mooiste verhalen in de mailbox? Abonneer je op onze nieuwsbrief! Bij het inschrijven op de nieuwsbrief ga je akkoord met ons Privacy- en Cookiebeleid.
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Eifel
X