Indian Motorcycle: de wederopstanding van een record brekend merk

26 augustus 1967, Bonneville Salt Flat, Utah. De Nieuw-Zeelander Herbert James ‘Burt’ Munro gaat er tijdens de Bonneville Speed Week eens goed voor zitten. Dit moet zijn finest hour worden.

Als hij zijn 950cc Indian Scout de sporen geeft, spuit hij er vandoor. Ruim anderhalve kilometer verderop wordt een topsnelheid gemeten van 295,44 kilometer per uur. Een wereldrecord voor motoren tot 1000cc.

Je zou verwachten dat er bij Indian Motorcycles wel een klein flesje champagne is opengetrokken na deze bizarre prestatie. Maar die kans is klein. Het oudste motormerk van de Verenigde Staten bouwt in 1967 zelf al geen motoren meer. Het is een gevolg van pech en jaren van wanbeleid.

Geschiedenis Indian Motorcycle

Indian motorfietsen, dat zijn robuuste motoren voor echte kerels. Maar de basis van het merk ligt in de fietsenwereld. George M. Hendee richt in 1897 de Hendee Manufacturing Company op. Onder de naam Silver King en Silver Queen worden de eerste fietsen gebouwd. Die naam wordt al snel ingeruild voor American Indian en daarna afgekort tot Indian.

In 1902 maakt het bedrijf een switch met de bouw van een eerste motorfiets. Het gevaarte heeft een 1,75 pk sterke eencilindermotor, een mooie stroomlijn en valt in de smaak. Bovendien is hij snel. Oscar Hedstrom, een van de eigenaren van Indian, zet in 1903 een wereldsnelheidsrecord neer: 56 mijl per uur (ruim 90 km/u!).

Records

De motoren van Indian zijn niet alleen snel, maar ook betrouwbaar. Zo doet het merk met een fabrieksteam mee aan de Isle of Man TT in 1911. De Amerikanen domineren en eindigen met drie Indian-coureurs op het podium. Jake DeRosier weet in die periode verschillende snelheidsrecords te breken en Erwin ‘Cannonball’ Baker breekt in 1914 het lange afstandsrecord. Hij rijdt op zijn Indian van San Diego naar New York, dwars door de Verenigde Staten. Baker heeft er ruim elf en een halve dag voor nodig.

Klappen voor Indian

De Eerste Wereldoorlog, waarin Indian 50.000 motoren aan het Amerikaanse leger levert, blijkt een kantelpunt. Als de oorlog voorbij is, is de vraag naar motoren in de Verenigde Staten nog groot. Maar Indian heeft in de jaren ervoor vrijwel niet geleverd aan dealers, als gevolg van de oorlog. Andere merken profiteren. Als de jaren ‘20 beginnen, is Harley Davidson Indian voorbijgestreefd.

De Tweede Wereldoorlog is opnieuw een kantelpunt. Hoewel Indian verschillende modellen aanbiedt aan het Amerikaanse leger, geeft dat de voorkeur aan de Harley WLA. Speciaal voor het Department of War wordt nog de Indian 841 ontwikkeld, maar als de motor af is heeft het leger al voor de Jeep gekozen. Indian blijft zitten met de kosten en met de onderdelen voor 12.000 motoren. Je kunt het je amper voorstellen, maar een groot deel hiervan komt op de schoothoop te liggen.

Aftakeling

Zonder geld, met een vervallen fabriek en versleten machines is het lastig om nieuwe modellen te produceren na de oorlog. De Chief uit 1940 wordt opgelapt, maar legt het af tegen de moderne Harley’s. Het is het begin van de teloorgang van de het legendarische Indian. Het merk stapt over op lichtgewicht motoren, importeert motoren uit het buitenland en plakt er zijn eigen merkje op en gaat uiteindelijk een samenwerking aan met het Britse Royal Enfield. Maar de geest van Indian Motorcycle is al lang gevlogen. In 1960 wordt het legendarische Amerikaanse merk zelfs overgenomen door de Britten, weer twee jaar later is het echt voorbij.

De liefde voor Indian gaat diep. Op verschillende plekken proberen liefhebbers het merk vanaf de jaren ‘60 nieuw leven in te blazen. Er komen minibikes, lichte motoren en bromfietsen op de markt onder de naam Indian. Maar dit gebeurt buiten de rechthebbenden in Engeland om. Geen probleem, want zij hebben al lang hun interesse verloren in Indian. Maar de edele pogingen sterven een stille dood.

Met de terugkeer van merknamen als MV Agusta en Triumph in de jaren ’90, zien ondernemers ook kansen voor Indian Motorcycle. Verschillende ondernemers in Amerika, Canada en Australië die menen over rechten te beschikken, doen opnieuw pogingen het merk te lanceren. Er volgen faillissementen en overnames. Tot Polaris Industries, dat gespecialiseerd is in sneeuwscooters, buggy’s en quads, in 2011 het merk Indian Motorcycle opkoopt.

Wederopstanding

Met Polaris keert de rust rond het merk Indian Motorcycles terug. Een weldadige rust. Geen overnameperikelen of faillissementen. Polaris gelooft in het oudste motormerk van de Verenigde Staten. Onder het motto ‘A new generation of classics is born’ wordt er gebouwd aan een hele lijn nieuwe motoren. Nieuwe Chief-modellen komen op de markt, net als de legendarische Indian Scout. Stoere toerbeesten, tijdloze cruisers en moderne classics. Motoren die recht doen aan het verleden en Indian een plek geven in de toekomst.

In de Benelux zijn inmiddels vijftien Indian Motorcycle dealers te vinden. En de populariteit van het merk neemt gestaag toe. Waar er in 2018 nog 80 nieuwe motorfietsen worden verkocht, is dat aantal een jaar later opgelopen tot 110.

Herbert James ‘Burt’ Mundo

Anno 2020, ruim vijftig jaar nadat Herbert James ‘Burt’ Mundo op zijn Indian met een recordsnelheid over de zoutvlakte bij Bonneville scheurde, staat zijn record nog altijd. Sterker nog, Mundo haalde destijds een hogere topsnelheid dan lang in de geschiedenisboeken stond. Volgens berekeningen van zijn zoon John, haalde vader Burt een topsnelheid van 296,2593 kilometer per uur. In 2014 is dit officieel vastgelegd.

Herbert James ‘Burt’ Mundo is een legende, net als het merk Indian Motorcycle legendarisch is. In 2005 wordt een film over Mundo en zijn record gemaakt: The World’s Fastests Indian. Anthony Hopkins speelt de hoofdrol.