Hij is opgeleid als kunstenaar, maar zelfs op de kunstacademie was hij een buitenbeentje. Dat hij uiteindelijk als afgestudeerd kunstenaar custom motoren ging bouwen, bleek een schot in de roos.

De motoren van Outsiders Motorcycles in Groningen zijn tegenwoordig wereldwijd vermaard. Maar de weg daar naartoe was lang en zwaar voor eigenaar Bert-Jan Blok. “Er waren tijden dat ik leefde op rijst met ketchup, omdat ik niets te besteden had.”

Op een bedrijventerrein aan de rand van Groningen staat onopvallend schuin achter een ander gebouw een kale kubus. Slechts een groot doek met daarop ‘Outsiders’ verraadt dat Bert-Jan  hier binnen aan het werk is. Dat doet hij trouwens niet alleen, verschillende andere motorliefhebbers komen hier ook regelmatig. Zij huren een eigen werktafel, waar ze zelf aan hun motorfietsen sleutelen. Voor hulp kunnen ze bij elkaar en Bert-Jan terecht.

Trots kijkt de eigenaar rond. Sinds kort zijn de huurplekken naar boven verplaatst, terwijl Bert-Jan beneden werkt. “Ik ga alles nog verven, zodat de wanden allemaal dezelfde kleur krijgen. Dat ziet er dan weer een stuk professioneler uit.”

Professioneler, het woord is gevallen. Sinds enkele jaren heeft de motorbouwer een van de grote geheimen ontdekt die hem tegenwoordig succes brengen. Een vaste locatie, een net pand en een professionele uitstraling. Gecombineerd met de arbeidsethiek van een werkpaard is het succes verklaard.

“Maar dat heeft jaren geduurd. En op een andere manier had het bij mij ook niet sneller gekund, tenzij ik een partner had gevonden met kennis van zaken doen en geld”, lacht Bert-Jan. “Of ik het erg vind dat ik die in de beginjaren niet heb gevonden? Nou, nee. Achteraf gezien niet. Alles wat hier staat heb ik met mijn eigen handen opgebouwd. Ik ben ooit begonnen met alleen een hamer en een doppenset. Had ik meer en betere gereedschappen gehad, dan had ik beter werk kunnen leveren. En was er iemand geweest met verstand van zaken, dan hadden we sneller meer klanten gehad en had ik minder beginnersfouten gemaakt. Maar ik ben er ook op mijn eigen manier gekomen.”

Opkomst en ondergang

Custom motorfietsen bouwen, het is een droom voor de liefhebber. Dagelijks werken aan standaard motoren om hen een metamorfose te geven. Soms een kleine, maar als het even kan een complete verbouwing. Maar alle begin is moeilijk. Voor verschillende custombouwers blijft het een hobby, anderen proberen het professioneel en vallen af en enkelen houden het vol. Die weten een succesvol bedrijf op te bouwen.

“Ik heb het de afgelopen vijftien jaar dat ik custom motoren bouw allemaal gezien. Er zijn partijen die klein starten, anderen die het direct grootser oppakken. Maar geen enkele manier van werken geeft garantie op succes. Uiteindelijk moeten klanten je stijl mooi vinden en jou weten te vinden. Dat kost tijd en geld. Als je te snel groeit, merken klanten dat er geld achter zit en raak je je gunfactor kwijt. Die gunfactor, die is heel belangrijk. Mensen willen de strijd die je levert ervaren, die willen zich er mee identificeren.”

Buitenbeentje op de kunstacademie

Bert-Jan rolt min of meer per ongeluk in het vak. Hij groeit op als BMX’er. Wanneer er iets kapot is aan zijn fiets, repareert hij het zelf. Dat hij op jonge leeftijd aan de slag gaat bij een fietsenmaker, is daarom ook niet vreemd. Een zwaar motorongeluk zorgt voor een ommekeer in zijn leven.

“Ik reed met mijn Africa Twin over een donkere landweg. Ineens was daar die fietser. Geen licht, geen reflectoren, ik heb hem nooit gezien. Een klap, een val en ik werd uiteindelijk in een sloot onder water wakker. Niets was meer heel. Allemaal botbreuken, het was verschrikkelijk. Ik heb een jaar moeten revalideren.”

Tijdens zijn revalidatie ontmoet hij zijn vriendin Jene, die de kunstacademie doet. Bert-Jan besluit een carrièreswitch te maken. “Ik wist twee dingen, dat ik met mijn handen wilde werken en iets met mijn creativiteit wilde doen. Daarom ben ik ook de kunstacademie gaan doen, richting illustratie. Tekenen ging me redelijk af, maar eigenlijk vond ik dit helemaal niet leuk. Daarom begon ik kleine machientjes te maken als ik een opdracht kreeg. In de eerste jaren vonden de docenten dat maar raar, want het was de opdracht niet. Maar de machientjes waren bijzonder en uiteindelijk lieten ze me mijn gang maar gaan.”

Die machientjes worden complete werkstukken die niet meer door de deur van het klaslokaal passen. Ook thuis is er niet genoeg ruimte om ze te bouwen. “Daarom besloot ik om antikraak een loods te huren. Daar bouwde ik mijn kunstwerken en ook mijn motor kwam er te staan. Al snel kwamen daar de motoren van mijn vrienden ook te staan en begonnen we eraan te sleutelen. Mijn diploma voor de kunstacademie haalde ik met de hakken over de sloot, maar in sleutelen was ik goed.”

“Het was eigenlijk een voortzetting van wat ik als kind al deed. We hadden een grote tuin waarin ik crosste op mijn brommer. Was hij kapot, dan repareerde ik hem. Nu werden het motoren. Die combinatie van het sleutelen aan motoren en het artistieke van de kunstacademie kwamen eigenlijk heel toevallig samen in het bouwen van custom motoren.”

Leren van fouten

Zonder inschrijving bij de Kamer van Koophandel en zonder ervaring met een eigen bedrijf begint Bert-Jan. De ene na de andere harde les volgt. Op eigen initiatief custom bikes bouwen, niet handig. “Ten eerste kost het je veel eigen geld om die motor te bouwen, vervolgens kost het ook nog eens veel tijd om die motor te verkopen. Dat was geen succes.”

Via vrienden waar hij iets aan de motor heeft gedaan, komen er kleine klanten binnen. En dan ineens is er iemand die wil dat je zijn motor volledig verbouwdt. “Ik wilde bekendheid verwerven, maar had dat nog nooit eerder gedaan. Puur op bluf ben ik het gesprek met die klant aangegaan, zoals ik in het begin veel heb gebluft. Uiteindelijk gaf ik aan dat ik die machine voor 3.000 euro kon verbouwen en ook het blok kon reviseren. Het technische gedeelte kwam goed, dat wist ik, maar ik had geen idee over het  zakelijke deel en ook niet wat voor prijs ik kon vragen. Uiteindelijk kon het natuurlijk helemaal niet uit. Vijf euro per uur. Daar kun je de huur, de huur van je woning en je levensonderhoud niet van betalen.”

Dat was de tijd dat er regelmatig rijst met ketchup op tafel stond.

En om de huur van een loods zo goedkoop mogelijk te houden, huurt de custombouwer bijna elk jaar weer een nieuw onderdak voor zijn werk. Antikraak. “Op die manier bouwde ik niets op. Klanten wisten niet waar ik zat.”

“Ik werkte knetterhard, had zelfs een bed in mijn loods staan. Tussen het werk aan de motoren door had ik andere baantjes, van frisdrankautomaten vullen tot parttime fietsenmaker. Alles om maar genoeg te verdienen. Dat was de tijd dat er regelmatig rijst met ketchup op tafel stond, omdat ik geen geld voor meer had. Maar ik had een doel. Zou mijn zaak waarin ik custom motoren bouwde uiteindelijk niet lukken, dan wilde ik mezelf wel recht aan kunnen kijken in de spiegel.” Dat opent de ogen van Bert-Jan. “Het moest professioneler. Geen werkplaats meer in een antikraakpand, maar een eigen pand huren. Een pand met meer uitstraling.”

Sinds een jaar of zeven is Outsiders Motorcycles gevestigd in Groningen, dankzij zijn vriendin die hier opnieuw gaat studeren. Voor Bert-Jan hoeft het in eerste instantie niet, want hij heeft slechte herinneringen aan de stad. “Tijdens een BMX-wedstrijd heb ik een keer een been gebroken en een andere keer ben ik er opgepakt voor graffiti spuiten.” Toch gaat hij mee kijken naar een pandje en die komt er. En dat levert hem geen windeieren op.

“In eerste instantie heb ik veel feesten gegeven binnen de scene en dat leverde veel lokale bekendheid op. Vervolgens kwamen er een aantal vette projecten op mijn pad. Dankzij mijn website en social media werd ik gevonden.” Zijn werkzaamheden heeft hij in 2017 uitgebreid met de verhuur van zes werktafels. “Dat maakt Outsiders Motorcycles tot meer dan een motorzaak. Met de mensen die hier komen, praat ik soms uren. Mijn werk gaat verder dan een eigenaar-klant-relatie.”

Het harde werken in al die jaren betaalt zich nu uit voor Bert-Jan. “Ik ben gelukkig. Het was een harde leerweg, maar ik heb het tot nu toe gered. Iedereen is welkom in mijn zaak, ook als je minder geld te besteden hebt. Ik denk niet in grote winsten, maar wil mensen gelukkig maken. Iedereen is in mijn ogen een outsider, zoals mensen mij ook altijd zagen.”

“Als ik nu opnieuw zou beginnen, dan had ik waarschijnlijk die compagnon erbij gezocht met geld en ervaring. Aan de andere kant, ik ben door schade en schade wijs geworden en is me heel veel waard. Het was een goede leerschool. Waar ik nu sta? Ik weet het niet. Ik heb klanten uit Nederland, Portugal, Italië, Frankrijk, Duitsland en Engeland. Zij vinden mijn stijl tof. En ik word elk jaar uitgenodigd op de Bike Shed Show in Londen, ook vet. Het was keihard werken en Outsiders Motorcycles groeit nog steeds. Bovendien heb ik het gedaan op mijn eigen manier en daar kan geen miljoen tegenop.”

Sumpthing: Een revolutionaire uitvinding

Custom motorbouwer en uitvinder. Die tweede titel kan Bert-Jan sinds enkele jaren ook achter zijn naam zetten. Hij heeft de Sumpthing bedacht en ontwikkeld, een complete kit die het mogelijk maakt om de externe olietank van alle Honda SOHC CB750’s te verwijderen.

“Tijdens het customizen van een CB750 liep ik tegen het probleem aan”, vertelt Bert-Jan. “Die machine heeft een externe olietank onder het zadel, de zogenoemde dry-sump techniek. Deze motorfiets staat al jaren in de top vijf van meest verbouwde motorfietsen wereldwijd en die olietank is een doorn in het oog voor de overgrote meerderheid. Daarom heb ik de Sumpthing bedacht en ontworpen. Die leidt de olie intern om in een verlaagd oliecarter.”

De kit die Bert-Jan hiervan gemaakt heeft, gaat de hele wereld over. “De allereerste ging meteen naar Australie, maar veruit de meesten gaan naar de USA. Met de kit kunnen kopers zelf de dry-sump techniek van hun SOHC CB750 veranderen in wet-sump techniek en die ‘lelijke’ olietank weghalen.”

Long Way Up Swapmeet

Wil je Bert-Jan eens in het echt ontmoeten en heb je zin een feestje! Dan moet je echt 8 oktober afreizen naar het verre noorden! Outsiders en Old Dutch & Friends origaniseren de vierde editie van de Long Way Up Swapmeet met muziek, motoren, actie, eten en ongein. Zeker de moeite waard om te bezoeken voor een toffe zaterdag buiten de deur!