Politiemotoren door de jaren heen

“Ter beteugeling van de motor- en autorazernij.” Diverse kranten schreven honderd jaar geleden deze woorden over de oprichting van de verkeerspolitie in Den Haag. In navolging van Amsterdam en Rotterdam was de gemeentepolitie van de hofstad van mening dat ook hier een aparte groep dienders moest komen. Motoragent Merlijn Kuiper van Verkeerspolitie Den Haag neemt je mee langs motoren uit hun honderdjarige geschiedenis.

De eerste opzet voor de verkeerspolitie is terug te vinden in handgeschreven stukken uit het gemeentearchief van Den Haag. Hierin werden aanvankelijk enkel de verkeersbrigadiers voor de verkeersregulatie benoemd. In het uiteindelijke document wordt ook gesproken over de Brigade Motorrijders. Het zou echter nog zeker tien jaar duren voordat de brigade op deze machines rondreed. De eerste motorfietsen kwamen eind 1921 en waren Indians (vermoedelijk van het type Big Chief). Er werd een vijftal agenten aangesteld die de beschikking kregen over drie motorfietsen, waarvan één met zijspan.

1926

Voor een foto die dateert uit 1926 is dit moment best aardig vastgelegd. De verkeerspolitie bestond net vijf jaar. Het elastiek van de platte pet deed dienst als wat we vandaag kennen als het kinbandje van een motorhelm. We moeten het de collega’s van toen nageven. Zo te zien konden zij comfortabeler achterop stappen bij een collega dan wij tegenwoordig. De motorfietsen van toen hadden dan ook geen randapparatuur en antennes ingebouwd.

1927

Over de precieze invulling van de verkeerspolitie in de beginjaren is weinig bekend. Wel dat de Motorbrigade van Politie er onderdeel van was. Deze foto is genomen in 1927 in de Hofstad. Het betrof een motorfiets met zijspan voorzien van kenteken H-110. Aan de H in het kenteken kon worden afgeleid dat het voertuig in Holland reed. Later werd er nog een Z aan toegevoegd.

Op de foto achter het stuur van deze Indian zit Pieter Oorlog en in het zijspan An van Willigen. De foto is vermoedelijk bij het Alexanderplein genomen. Het zou gaan om een Indian Powerplus Big Valve. Hoeveel er rondreden in en rondom Den Haag is niet bekend.

1932

In Januari 1932 kreeg de Verkeerspolitie Den Haag acht nieuwe motorfietsen geleverd. De Harley Davidson 32R: een 750cc tweecilinder met zijspan. Een opvallend detail was de John Brown motorlamp voorop, die alleen in dat jaar op de Harley werd geleverd. De Harley Davidsons van de politie zijn ondertussen al een tijdje uit het Haagse straatbeeld verdwenen.

1937

Deze motorfiets van de Verkeerspolitie was niet versierd voor de kerstdagen, maar speciaal voor de trouwdag van Juliana en Bernhard op 7 januari 1937. De foto is genomen op de Maanenkade te Den Haag.

1955

Op 12 mei 1955 lieten de motorrijders van de verkeerspolitie hun kunsten zien in het Westbroekpark. De reden was nu echter geen politiebrandweerfeest zoals we dat van jaren later kennen, maar voor een speciale delegatie uit het buitenland die op bezoek was in Nederland. Ook toen al waren de collega’s dus al best wel een beetje uitslovers…

1966

Naarmate de jaren verstreken, werd ook het wagenpark van de verkeerspolitie uitgebreid. De hoeveelheid motorfietsen past bijna niet op de foto. Het aantal motorfietsen op de foto is vergelijkbaar met het aantal waarmee het Team Verkeer op dit moment is uitgerust. Valt je nog iets op aan de foto? Er werd inmiddels een helm gedragen door de collega’s. De foto stamt van een ansichtkaart van de verkeerspolitie uit 1966.

1982

De cockpit van toen. Pas een jaar eerder werd een dichte kuip gemonteerd op de motoren. Links van het stuur de bediening van de radio. De radio was van achter bij de radiokist
naar voor in de kuip verplaatst. Microfoon en luidspreker waren gewoon open: iedereen kon alles horen. En de radio’s stonden dus hard om tijdens het rijden te kunnen luisteren. In de luxe tankuitvoering zat een vakje voor een verbanddoosje. Die werd verwijderd en daar werd de statusbox ingebouwd. Alles was handwerk en het resultaat van een samenwerking tussen de technici van de eigen radiodienst en de motormonteur. Bediening van het blauw licht zat rechtsboven in de kuip naast de voet van de microfoon, met verklikkerlampje. De bediening voor de sirene zat aan de andere zijde van de microfoon.

Met de komst van deze motorfiets kwam er een uniformiteit aan motorfietsen. Een aantal jaar daarvoor werden motoren nog opgebouwd met wat de werkplaats had liggen. Zo kwam het voor dat een motorfiets maar één blauwe lamp aan de voorkant had. Of helemaal geen sirene.

1987

De motorrijders van de politie Den Haag krijgen een nieuw uniform. Op de foto is zittend het gewone uniform te zien: een zwart lederen broek met zilveren reflectiestrook en een korte, witte lederen jas. Omdat er in alle weersomstandigheden gereden werd, werd er ook een regenoverall aangeboden. De BMW-motorfiets betrof een R65 TIC-model die gedurende een aantal jaar door de politie werd gebruikt.

1991

Rond de jaren ’90 komt er een nieuwe BMW in het politiekorps van Den Haag: de BMW K 75 RT. Opmerkelijk is dat voor de politie geen ABS-motor is aangeschaft, terwijl de Koninklijke Marechausse dezelfde motoren rijdt, maar dan met ABS. Waarom deze keuze is gemaakt, is niet duidelijk. De foto is gemaakt in de Vissershaven van Scheveningen.

2001

De BMW F 650 Scarver; voor het volgen van een bromfietser die geen interesse had in onze aandacht een uitermate geschikte motorfiets, want licht en wendbaar. De motor was zodanig opgebouwd dat het neergooien van de motor niet direct schade zou veroorzaken die de motorfiets onbruikbaar maakte.

2016

Op de foto de aankomst van de tweede korpschef van de Nationale Politie, Erik Akerboom. De begeleiding werd verzorgd door Team Verkeer van de eenheid Den Haag. Destijds werd er gereden met een BMW K 1600 GT.

Deze motoren zijn sinds 2012 in dienst bij de verkeerspolitie in Den Haag. Destijds is de keuze gemaakt omdat de 6 cilinder in lijn zorgt dat het motorblok stabiel blijft, ook wanneer er gereden wordt met lage snelheden. Ook in omringende landen wordt de K 1600 GT ingezet voor begeleiding. Onder meer vanwege de uitstraling.

2021

Anno het heden maakt de verkeerspolitie, of de officiële benaming Team Verkeer, gebruik van de BMW R 1250 RT-P. De toevoeging ‘P’ staat for Public. De motorfiets wordt vrijwel geheel kant-en-klaar geleverd door BMW Motorrad. In Nederland vind de afbouw verder plaats bij Huijsmans Service Center. Naast de BMR R 1250 RT-P zijn er nog een aantal R1200 RT-P’s in dienst en nog enkele K 1600’s staan in de garage.

Volg Verkeerspolitie Den Haag ook op Facebook! Daar vind je nóg meer prachtige historische beelden.