Alles wat je altijd al over banden wilde weten – vakantie bandenspanning special

Het is zeker dat banden en bandenspanning tot de meest besproken onderwerpen in de motorwereld horen. Niet zo gek natuurlijk, gezien de belangrijke rol die ze spelen. Maar tegelijkertijd bestaan er ook veel mythes en (soms zelfs regelrechte onzin-) verhalen over. Hoe het nou echt zit  en hoe ook jij een kenner wordt op bandengebied, vertellen onze experts je in deze en komende afleveringen.

Met die lang verwachte motorvakantie voor de deur wil je natuurlijk niets liever dan opstappen en wegwezen. Maar een goede voorbereiding is zeker voor een motorvakantie cruciaal. Een belangrijk onderdeel daarbij is de juiste bandenspanning. Uitgangspunt is dat je banden in goede conditie zijn: dus geen droogtescheuren, bulten op de wangen en genoeg profiel voor de hele vakantierit! Je zal niet de eerste zijn die diep in de laars van Italië er achter komt dat het nog niet zo eenvoudig is om in dat pittoreske slaperige dorpje de volledig kaal gereden achterband van je GoldWing te vervangen!  Met de juiste bandenspanning stuurt je motor beter, is het comfort hoger en gaat de band langer mee.

Maar realiseer je je ook dat alles aan en rond een motorband een compromis is. Meer van het ene betekent vaak minder van het andere. Zo zal een circuitband nooit de levensduur van een tourband kunnen halen. Uitgangspunt voor de bandenfabrikanten is ook een rijder van gemiddeld 75 kilo. Een stevig gebouwde rijder van 150 kilo schoon aan de haak zal dus niet de spanning voor een solorijder aan moeten houden, maar die van belasting met duopassagier.

Ook zal de levensduur van zijn band minder zijn dan die op een motor waar een lieflijk meisje van 48 kilo mee rijdt! Hetzelfde geldt voor de rijstijl; ben je een bochtenvreter, snelwegbrander of juist een kalme toerrijder? De “gemiddelde” motorrijder bestaat dan ook eigenlijk niet, maar de opgegeven bandenspanningen zijn daar wel op afgestemd. Houd daar rekening mee!

Wat is mijn juiste bandenspanning eigenlijk?

Je zou zeggen dat je die eenvoudig in het instructieboekje van je motor kan vinden. Maar de praktijk is weerbarstiger. Die opgegeven bandenspanning klopt wel, maar geldt alleen voor de banden waarmee de motor uit de fabriek is komen rollen. Voor nieuwe motoren met de originele banden is dat dus simpel.

Maar bij oudere motoren waar nieuwe en dus vaak modernere banden zijn gemonteerd, kunnen de verschillen in geadviseerde spanning aanzienlijk zijn. Bovendien kan de spanning zelfs per bandentype nog verschillen!

Toch is de oplossing voor dit dilemma niet zo moeilijk. De juiste bandenspanning vind je feitelijk alleen op de site van de bandenfabrikant. Wat je dan meteen opvalt, is dat er voor zeer veel motoren een bandenspanning wordt opgegeven van 2.5 bar voor en 2.9 bar achter. Bandenfabrikanten spelen altijd op safe en deze bandenspanning is dan ook zelfs voor extreme omstandigheden geschikt: de motor met een flinke bepakking, passagier, op topsnelheid en dat uren lang. Maar is die 2.5/2.9 ook de beste spanning voor jou? Dat hangt er vanaf. Ga je inderdaad met volle bepakking, passagier en veel haast op een zinderend hete zomerdag de Autobahn op, dan is dit zeker de aanbevolen spanning. Heb je echter een doorsnee gewicht en rijd je solo en zonder bepakking, dan zal je motor met 2.3 bar voor en 2.6 achter vaak comfortabeler rijden, strakker sturen en zelfs wat meer grip bieden.

De reden daarachter is dat de banden met een hoge spanning wat “puntiger’ van vorm worden. Met een zware belasting wordt dat gecompenseerd, maar met een lichte belasting krijgt de band net niet zijn optimale vorm. Ga je voor de maximale levensduur, dan is het simpel: hou gewoon de opgegeven spanning aan.

Maar let op! Er zijn motoren waar deze 2.5/2.9 spanning niet wordt aanbevolen. Denk aan een Suzuki Hayabusa (2/9/2.9 bar) of een Honda Pan European ST1100/1300 (2.7/2.9 bar). In dat geval moet altijd de door de bandenfabrikant voorgeschreven spanning gebruikt worden! Check dus altijd goed wat de voor jouw motor voorgeschreven spanning is.

Ik heb het gevoel dat met een hogere spanning dan voorgeschreven mijn motor lekkerder rijdt

In de praktijk zijn daar extreme voorbeelden van, bandenspanningen van tot bijna 4 bar en hoger komen voor. “De motor stuurt er zo lekker licht mee” is dan het argument. Op zich klopt dat. Door de hogere spanning wordt de band zoals hierboven al beschreven puntiger van vorm, heeft minder contactvlak met de weg en stuurt daarom lichter. Maar tegelijkertijd neemt de rechtuitstabiliteit af en is de kans op shimmyen (het van links naar recht slingeren van het voorwiel) sterk toe. Bovendien zal de band door dat kleinere contactvlak (veel) sneller slijten en nemen de grip en het comfort af. Niet aan te raden dus.

Is het echt nodig om de spanning bij een koude band te meten?

Ja. Wanneer een band opwarmt onder het rijden zal de spanning er van toenemen door de uitzettende lucht in de band. Dat kan echt met vele tienden van een bar oplopen. Het heeft dus ook niet zo veel zin om onderweg de spanning te meten. De voorgeschreven spanning is bedoeld voor een koude band en het is normaal dat deze tijdens het rijden wat oploopt.

Voor het op de juiste spanning zetten adviseren we zo’n simpel voetpompje thuis, in combinatie met een goede spanningsmeter. Die 50 cent pompen bij de tankstations zijn vaak onnauwkeurig en bij hobbycompressortjes zijn meestal geen waterscheiders aanwezig. De kans bestaat dan dat er vochtige lucht in je band wordt gepompt. Aangezien waterdamp veel meer uitzet dan lucht, leidt dit tot een zeer onstabiele bandenspanning.

Mijn onboard bandenspanningsmeter houdt alles goed bij

 Ja en nee. De spanningsmeter houdt inderdaad de spanning in de gaten, maar geeft daarbij wel de actuele spanning aan. Zoals hierboven uitgelegd kan die spanning onder het rijden flink oplopen en dat wordt keurig door de computer aangegeven. Maak dan niet de fout om bij de eerstvolgende stop de spanning te verlagen! Met een beetje ervaring weet je zelf snel hoeveel de spanning kan oplopen en dat dit normaal is.

Is het gebruik van stikstof nog actueel?

 Het was even een rage: stikstof in de banden. Met groene ventieldopjes was te zien dat er stikstof was gebruikt. Stikstof biedt zeker voordelen (zoals het minder snel leeglopen van de band), maar die zijn in de praktijk erg beperkt. Het is ook minder praktisch omdat je voor zoiets simpels als het op spanning brengen van je banden naar de dealer of bandenspecialist moet.

In de volgende aflevering #3  die binnenkort op Motorrijders.nl te lezen zal zijn: welke band past bij mijn motor – moet ik altijd voor het originele bandenmerk, type en maat kiezen – en nog veel meer bandeninfo die jou streetwise maken op het gebied van zwart rubber!